قاطعیت چیست؟ چگونه شخصی قاطع باشیم؟

قاطعیت چیست؟

قاطعیت یا واژه عامیانه ی آن (رک بودن) یعنی گرفتن حق خود و دیگران به شیوه ای مسالمت آمیز و در فضای مثبت بدون اینکه هیچ نوع خشونت یا پرخاشگری انجام بگیرد. افراد قاطع بدون ناراحت کردن دیگران و یا اینکه خودشان ناراحت شوند به هدف خودشان می رسند.

داستان من

بزارید اتفاقی را که چند وقت برایم افتاد را شرح دهم. همراه ۴ چند نفر از همکاران برای انجام پروژه ای به کوی دانشگاه تهران رفته بودیم.

برای صرف شام تصمیم گرفتیم که به رستوران زیبایی که آنجا ساخته شده بود برویم.

بعد از سفارش و صرف غذا٬ یکی از همکارانم به اسم حسین گفت بچه ها فکر کنم نوشیدنی من فاسد شده٬ اصلا طعمش خوب نیست. برای شما هم همینجوریه؟ من گفتم که برای من طعمش عالیه. شاید مال تو تاریخش گذشته.

نگاه که به تاریخ اش که انداخت دید تاریخ دارد ولی نوشیدنی ظاهرا در مکان بدی نگهداری شده بود که مزه ی بدی هم به خودش گرفته بود.

خلاصه یکی از دوستان به اسم آقا جواد اصرار می کرد که برو پس بده و از حسین اصرار که زشته بابا مگه تقصیر اون بوده.

بعدش آقا جواد به راحتی نوشیدنی را برد پیش صندقدار و پس داد.

شاید برای خیلی ها این انجام این مسئله خیلی راحت باشد ولی تا آن زمان برای من یکی از غیر ممکن ها بود که بروم و آن را پس دهم.

جرقه ای در ذهن من روشن شد و باعث شد که بروم سروقت کتاب ها و مقالاتی که مورد قاطعیت و تصمیم گیری نوشته شده بود.

از منابع ایرانی و بیشتر خارجی مدت طولانی را صرف مطالعه و راه های تمرین صراحت و قاطعیت کردم و مهارت های آن را یاد گرفتم.

یادگیری این مهارتها در زندگی من بسیار تاثیر گذار بود.

اگر قاطعیت نداشته باشیم

  افرادی زیادی را دیده ام که به خاطر قاطعیت نداشتن مجبور به تحمل کارهایی شدن که به هیج وجه  تمایلی به انجام آن نداشتند.

مثل نگهداری بچه ی همسایه برای چندبار یا عدم درخواست طلبی که داشتند و همچنین عدم دریافت کامل حقوق خود که می دانست اشتباه از حسابداری بوده است.

خیلی از افراد را هم دیدم که در جایی که بحث منفعت و ضرر بود مثل جلسات مذاکره با نداشتن صراحت و قاطعیت موقعیت ها و فرصت های زیادی را از دست دادند.
یکی از ضروریات مذاکره کننده این است که حرف های خود را صریح و قاطع بگوید( البته همانطور که اشاره کردم صریح و قاطع بودن با پرخاشگری متفاوت است).

نتیجه ی قاطع بودن

قاطع و رک بودن از هرگونه سو برداشت توسط طرف مقابل ما جلوگیری می کند. شاید شخصی که قاطعیت ندارد موضوع را به نحوی اعلام کند و اصطلاحا بپیچاند که طرف مقابل متوجه منظور واقعی او نشود.
یکی دیگر از نتایج قاطع بودن اینست که شما به خواسته ی قلبی خود نزدیک تر می شوید.

خوصیات افرادی که قاطعیت ندارند

• این افراد برای خود حقی قایل نیستند و از حق و حقوق و مرز و محدوده ی خود دفاع نمی کنند.
• اجازه می دهند که افراد به حریم آنها وارد شوند و از انها سو استفاده کنند.
• هیچگاه سعی نمی کنند که در عقیده و رفتار دیگران نفوذ کنند.
• همیشه بدون آنکه خود و احساس خود را در نظر بگیرند با دیگران موافقت می کنند و معمولا خود را دست کم می گیرند.
• برای بدست آوردن دل دیگران از خودگذشتگی دارند و بیش از حد متعارف خود را به زحمت می اندازند.

بگزارید آن را در قالب داستانی واقعی خدمتتان شرح دهم:

همیشه برای انجام امور فنی و برقی موسسه از یکی از آشنا ها که بسیار شخص متین و البته کم رو بود می خواستم  تعمییرات را انجام دهد.

یک چیزی که من را همیشه در مورد او ناراحت می کرد وضع مالی او پس از ۳۸ سال زندگی بود.

یک بار خودم تا آخر کار در کنارش بودم و وقتی که کارها تمام شد ازش خواستم که مبلغ دستمزد خود را بگویید ولی گفت که من که کار خواصی نکردم و اصلا هیچ مبلغی از شما دریافت نمی کنم. با وجود اینکه ساعت ها مشغول انجام کار بود.
اوایل فکر می کردم که طبق احترامات و فرهنگ ایرانی ها تعارف می کند.

ولی بعد متوجه شدم که او با وجود اینکه کار زیادی انجام می دهد٬ هیچ حقی برای خود قائل نبود.

در واقع او نمی دانست که چگونه قاطعیت داشته باشد و همه جا موقع گرفتن حق خود با مشکل مواجه بود و همین دلیل وضع بد مالی او شده بود.

بعد از قضیه تصمیم گرفتم که به او آموزش دهم تا با پرورش مهارت قاطعیت در خود بتواند از حق خود دفاع کند و حقوق خود را دریافت کند.

شانس

 متاسفانه خیلی از این افراد گله مند می شوند که نشد و ما که شانس نداریم. آنچیزی که واقعیت دارد اینست که شانس برای همه ی افراد یکسان رخ می دهد و این ما هستیم که نمی خواهیم یا نمی دانیم چطور از همه ی فرصت های که برای شما پیش می آید استفاده کنیم.
تا حالا چند فرصت برای شما پیش آمده که بدلیل نداشتن قاطعیت آن را از دست دادید؟

آیا صراحت در مذاکره خوب است؟

یکی از صفات ضروری یک مذاکره کننده ی خوب داشتن مهارت صراحت و قاطعیت می باشد. یک مذاکره کننده ی خوب باید بتواند حرف دلش را بزند و احساسات خود را بیان کند. اگر مذاکره کننده صراحت نداشته باشد نمی تواند درخواست های خود را مطرح کند و مهمتر از همه اینکه طرف مقابل اگر بداند ما قدرت تصمیم گیری داریم و می توانیم تصمیم قاطع بگیریم باعث می شود که مذاکره با امتیازات بیشتری به نفع ما تمام شود.

صراحت مرحله به مرحله

توصیه می شود که در همان ابتدا از شدیدترین شکل صراحت استفاده نکنیم. می توانید صراحت را کمی غیر مستقیم بیان کنید.

به عنوان مثال بجای اینکه به درخواست کمک مالی مدیر مدرسه فرزندتان جهت خرید تجهیزات بجای گفتن جمله مستقیم: من به هیچ وجه حاضر نیستم مبلغی را پرداخت کنم می توانیم از جمله همدلانه: می دانیم که مدرسه نیاز به تجهیزات نو دارد ولی متاسفانه نمی توانم مبلغی را کمک کنم.
 اجازه دهید که کلام صراحت و قاطعیت به شکل پله پله افزایش یابد.

مثلا دفعه دوم می توانید بگویید که همانطور که عرض کردم برای من امکان کمک به مدرسه وجود ندارد.
لطفا از افرادی که به درخواست های صریح شما گوش می دهند و آن را اجرایی می کنند تشکر کنید. و قدر دان زحماتشان باشید.

صراحت در حین مذاکره

صریح و قاطع بودن هم همانند مذاکره دارای فرایند خواصی است.

در بیان موضع و پاسخ خود تاخیر بوجود نیاورید زیرا باعث بوجود آمدن کدورت و خواهد شد و یا ممکن است بعد از ایجاد وقفه دیگر اثرپذیری نداشته باشد.
اگر در ان لحظه به خاطر شرایط خواص نمی توانید درست تصمیم بگیرید بهتر است که حداقل جواب مثبتی هم ندهیم.

به عنوان مثال در شرایطی که مدیر پشت میز و در محدوده ی امن قرار دارد از شما بخواهد که برای او کاری کنید که شاید مسئولش شما نیستید و نتوانید در لحظه تصمیم درستی بگیرید.  پس بهتر ست که جواب مثبت هم ندهید زیرا مسئولیت می آورد و اگر نخواستید انجام دهید شرایط را برای شما بد می کند.

پس از ابراز قاطعیت

اگر دلیل خود را برای رد یک درخواستی  بگوییم احساس بهتری به طرف مقابل القا خواهد شد. معذرت خواهی کنید و سعی کنید راهی را برای حل مسئله پیشنهاد دهید.

چطور می توانم قاطع باشم:

با دانستن حق و حقوق خود در مورد مسائل پیش رو ٬‌قاطعیت بیشتری در سخنان خود کسب خواهید کرد.
 مالک ساختمان به دلیل فروش ملاک از مستاجر می خواهد که زودتر از اتمام قرارداد آنجا را تخلیه کند.

از طرفی مستاجر درگیر مسائل دیگری است که حتی وقت پیدا کردن جای جدیدی را ندارد.

در این صورت اگر مستاجر از حقوق خود آگاه نباشد ممکن است زیر بار برود و برخلاف میل خود آن مکان را تخلیه کند.

ولی اگر اطلاعاتی در مورد حقوق اجاره نشینی داشته باشد با صراحت تمام می تواند بگویید که من تا آخر این قرارداد در این ملک خواهم ماند و پس از آن اگر ملک خوبی پیدا کردم جابجا خواهم شد.

زیرا برای گرفتن حکم تخیله یک ملک استیجاری هم قانون هایی به نفع مستاجر در نظر گرفته شده است.

ویژگی اصلی قاطع و رک بودن:

از ویژگی اصلی قاطعیت و رک بودن ثمره و نتیجه ی خوب آن است.

مسلما ما هرگز نمی توانیم با پرخاشگری و رفتار سلطه جویانه به نتیچه برسیم.

در رفتار پرخاشگرانه طرف مقابل به احتمال زیاد رفتاری متقابل خواهد داشت. شاید بعضی ها فکر کنند که با پرخاشگری حساب کار دست طرف مقابل می آید ولی مسلما این رابطه کوتاه مدت خواهد بود به به نتیجه ای خواص نخواهد رسید.